Na zdjęciu posadzone od północy domu sosny, których głównym zadaniem jest ochrona przed wiatrem. Dodatkowo drzewa zostały zaszczepione grzybami mikoryzowymi (już dają duże ilości jadalnych grzybów). Widać, specjalnie wybudowane wały ziemne, które mają zapobiegać szybkiemu spływowi wody, widać również dużo słomy – idealnej ściółki dla drzew. W przyszłości będą tam również posadzone borówki. Zdjęcie pochodzi z pierwszego domu pasywnego w Polsce w którym zastosowano zasady permakultury.
Często wspominałem na łamach tego bloga (i nie tylko) o tym, że żywopłoty mogą zwiększyć wydajność np. pola pszenicy, sadu, czy ogrodu. Czas bym napisał trochę więcej na ten temat.
Podstawowe powody do stworzenie żywopłotu mogą się różnić. W niektórych sytuacjach ochrona przed wiatrem może być mniej ważna jak ochrona przed wzrokiem przechodniów czy hałasem od ulicy lub torów.
Już we wstępie można zobaczyć, że żywopłot może mieć różne zastosowania. Oto wszystko, co w tej chwili przychodzi mi do głowy:
1.ochrona przed hałasem
2.ochrona przed wiatrem
3.zwiększa naszą prywatność
4.poprawia estetykę
5.zwiększa bioróżnorodność
6.stanowi ostoję szkodników
7.stanowi ostoję dla pożytecznych zwierząt i innych organizmów
8.może wiązać azot
9.źródło żywności dla dzikich zwierząt
10.źródło żywności dla ludzi
11.źródło paszy dla zwierząt gospodarskich
12.źródło drewna do uprawy grzybów
13.źródło drewna na słupy do ogrodzeń
14.źródło nektaru i pyłku dla pszczół
15.ochrona przed erozją
16.ochrona przed wiatrem poprawia zapylanie roślin polegających na pszczołach
Wszystkie ww. punkty stanowią w odpowiednich okolicznościach plus (nawet punkt 6).
W dzisiejszym wpisie skupię się na punkcie 2, czyli ochronie przed wiatrem.
Wytłumaczę dlaczego dobrze zaprojektowany żywopłot może zwiększać plony i ograniczać koszta. Dobrze zaprojektowany żywopłot dzięki zmniejszeniu siły wiatru, ma na chroniony teren następujący efekt:
-zwiększa względną wilgotność powietrza
-łagodzi temperaturę gleby i powietrza
-ogranicza wyparowanie wody z gleby, czyli poprawia wilgotność gleby
-może zatrzymywać śnieg, czyli zwiększać ilość wilgoci dostępnej roślinom na wiosnę
Zapewne każdy z nas wie, że pranie w wietrzny dzień suszy się dużo szybciej. O ile w tym przypadku jest to dal nas korzystne, to w przypadku wilgoci odebranej roślinom jest to dla nas duża strata.
Skuteczność żywopłotu zależy od kilku czynników:
-wysokości żywopłotu
-gęstości
-czy jest zwarty, czy nie
-czy występują w nim przerwy, czy nie
Skuteczność żywopłotu zmniejsza się w miarę oddalania od niego. Przy założeniu, że żywopłot zatrzymuje 90% siły wiatru, to na odległość 1 razy wysokość prędkość wiatru będzie wynosić około 10% początkowej. Gdy dojdziemy do odległości 8 razy wysokość żywopłotu to jego skuteczność spadnie do około 50%. Efekt wiatrochronu da się zaobserwować nawet na odległości około 20 razy wysokość żywopłotu. Na takiej odległości jednak szybkość wiatru zmniejszona jest jedyne o kilka procent.
Polecam obejrzenie filmiku video o wiatrochronach. Twórcami filmu jest Uniwersytet Missouri (USA)
Cz.1
Cz.2
Żywopłoty nie są elementami, które można wykorzystać tylko w rolnictwie czy ogrodnictwie. Ich zastosowanie w budownictwie jest równie ważne. Wg. wydziału Leśnictwa Uniwersytetu Toronto (Kanada). Odpowiednio zaprojektowany żywopłot możne ograniczyć koszty ogrzewania zimą aż o 25%. W Polsce dobrze jest mieć żywopłot od północy – zabezpieczy nas przed mroźnymi wiatrami polarnymi.
Już wkrótce napiszę o tym, jak wykorzystać żywopłot by zwiększyć wydajność siłowni wiatrowej oraz jak ustrzec się najczęściej popełnianych błędów podczas projektowania żywopłotów.
Jak widać zagadnieniami takimi jak żywopłoty i agroleśnictwo zajmują się w USA uniwersytety. Miejmy nadzieje, że wkrótce w Polsce też zostanie dostrzeżona ich rola.
A Ty co o tym myślisz?
Myślę , że mało kłopotliwą biurokracyjnie formą pozyskiwania drewna na opał mógłby być żywopłot z grabu . Drewno jedno z najlepszych do palenia , roslina akceptowana jako żywopłotowa . Żeby mieć wystarczającą ilość należałoby zasadzić szerszy żywopłot i ścinkę przeprowadzać na bardziej wyrośniętych drzewach .
Cedric
Co masz na myśli Cedric mówiąć, że roślina akceptowalna na żywopłot?
Pisząc ścinkę masz na myśli wycinanie gałęzi, czy co?
Nie wiem , jaka jest urzędnicza definicja żywopłotu , ale wydaje mi się , że grab nie powinien być problemem .
Pisząc o ścince miałem na myśli podrośnięte drzewa i ich grubsze gałęzie przed formowaniem w żywopłot .
Widziałem też w jakimś czasopiśmie zapory z miskanta , służące za "żywopłot" .
Cedric
Niestety Cedric do czegoś takiego jak najbardziej się mogą przyczepić. Jako tako żywopłot możesz sobie posadzić, ale wycinać drzew nie możesz (bez zezwolenia z gminy). Wycinkę grabu to sobie możesz robić w lesie (jak się leśnicy zgodzą:) lub na plantacji drzew, choć nie wiem, czy grab może być hodowany na plantacji drzew – na to też są przepisy 😀
To jest właśnie najgorsze, że to co na zdrowy rozum jest logiczne i normalne w rzeczywistości urzędniczej jest absurdalne.
Wiatrochron z miskanta to rzeczywiście dobry pomysł. Niestety jest dosyć niski, a wysokość żywopłotu jest jednym z najważniejszych czynników decydującym o powierzchni osłanianej. Wkrótce napiszę o tym wpis.
Pisząc ścinka mam na myśli formowanie w żywopłot , a nie wycinanie drzewa . Przykładowo drzewo ma 5 m. wcześniej miało obcinany szczyt , żeby nie rosło za wysoko , a pień i gałęzie grubiały , wtedy zmniejszam je do pożądanej wysokości . Nie ma mowy o wycięciu , ale o formowaniu do 2-metrowego żywopłotu .
Miskant floridus odm. Giganteus , który sadziłem
osiąga 4 m.
Cedric
Ciekawy patent z tym żywopłotem – sprytnie żeś to wykombinował 😀 Jak ja lubię takie sztuczki
Nawet nie wiedziałem, że aż takie wysokie to rośnie – dzięki za ciekawe informacje i pomysły nieoceniony Cedricu:)
Pomysłów ci u mnie dostatek 🙂
Tak na marginesie oglądania 1 cz. filmu i tematu snow management – takie wietrochrony dobrze powinny się spisywać jesli ktoś chciałby mieć dłużej śnieg do biegania na nartach czy do zjazdu – mniejsze zapotrzebowanie na armatki śnieżne .
A. Bloom w " Iglakach" jako dobrą roślinę żywopłotową poleca cyprysowiec Leylanda – rośnie u mnie na próbę ( generalnie nie lubię kolumnowych żywotników – nie pasują do krajobrazu – chyba go kiedyś w coś uformuję ).
Rzeczywiście rośnie szybko i nie łysieje od dołu .
Cedric
Jeśli chodzi o ochronę przed intruzami to najlepsza jest tarnina , pięknie kwitnie ,ma dobre owoce na przetwory . Może ładniej prezentuje się ognik , jednak częsciej wymarza ( choć podobno są odmiany odporne). Zaletą ognika jest łatwość rozmnażania . Samemu można wyprodukować nieograniczoną ilość sadzonek , do tego dość szybko się zagęszcza i przy łagodnej zimie jest ozdobny cały rok . Z żółtym ognikiem pięknie komponuje callicarpa o fioletowych koralach .
Cedric
Jeśli chodzi o grab to mam posadzone w ogrodzie leśnym odmiany Variegata , Purpurea i Quercifolia ( ogród na zewnątrz się nie wyróżnia – nasadzenia strukturalne to brzozy i sosny różnych odmian i gatunków). Ładne liście ma grab japoński .
Cedric
Rzeczywiście tarnina jest bardzo wartościowym drzewem/krzewem. Ja lubię jej cierpko-kwaśny smak nawet na surowo.
Jak Wojtku wiesz, nie jestem (jeszcze) ekspertem, ale zanim posadził bym w swoim żywopłocie krzewy tarniny, poszukałbym dokładniejszych informacji nt. jej oddziaływania na inne roślinki.
Ja jakiś czas temu też uważałem, że tarnina jest bardzo cennym krzewem. Krzew ten bardzo ładnie promuje Tarnów firmując np. herbatę, czy nalewkę z jego owoców.
Nie wiem, czy poniższe informacje nie są przesadzone, ale wyczytałem na kilku stronach w sieci, że ze względu na fitoncydy, zarówno tarnina jaki i głogi czy berberysy, nie są dobrymi sąsiadami bo hamują rozwój innych upraw.
pzdr
"zarówno tarnina jaki i głogi czy berberysy, nie są dobrymi sąsiadami bo hamują rozwój innych upraw."
Masz na myśli, że razem hamują, czy każde z osobna?
niestety każde z osobna
pzdr
Przypomniała mi się ważna roślina motylkowa , której mam wiele odmian na działce , mianowicie szczodrzeniec – najładniejsze odmiany wg mnie to Lena i Praecox .
Dobrze prezentują się też ketmie i forsycje ,zwłaszcza najnowsze odmiany Kumson, Jeanine , Fiesta , a także Abeliophylllum ( biała forsycja ).
Cedric
Poza tym szczodrzeńce i janowce , jako rośliny wymagające corocznego cięcia mogłyby dostarczać azotu do kompostownika .
Cedric
Artykuł pokazujący wpływ siły wiatru na stężenie CO2 blisko gruntu
http://www.biokurs.de/treibhaus/CO2_versus_windspeed-review-1-FM.pdf
Im większa prędkość wiatru tym mniejsze stężenie CO2.
Stąd m.in. większe plony przy stosowaniu windbreaks i shelterbelts.
A “national menace” is what Congress called wind erosion during the Dust Bowl. This menace caused an estimated loss of 850,000,000 tons of topsoil and spurred President Franklin’s large-scale Shelterbelt Project of planting tree windbreaks across the Great Plains to reduce future wind erosion.
In a field adjacent to a windbreak, there is an area where a crop yield of 110 percent isn’t uncommon; it’s the area which Charles Barden, professor of forestry with Kansas State University and principal investigator of the Great Plains Crop Yield Study, dubs the “sweet spot in the field.” In this sweet spot, usually found in an area about two times the height of the trees and extending out 12-15 times the height of the windbreak trees, research has found an increase in yield of 23 percent for winter wheat, 15 percent for soybeans and 12 percent for corn.
This calm air also benefits specialty crops, such as melons and vegetables that are susceptible to wind damage
Organic farms, which are adjacent to non-organic producers, are required to have a buffer in place, and windbreaks can function as a buffer to reduce the influx of pesticides.
Even ranchers can benefit from the addition of windbreaks to their pastureland. During the summer, cattle want the cooling wind, just as we do. Yet during the winter they seek the shelter found in the windbreak, and this shelter translates into tangible savings in feed cost and calf survival.
http://ecofarmingdaily.com/windbreak-benefits-farm/?utm_source=Acres+U.S.A.+Community&utm_campaign=e071d02e07-EMAIL_CAMPAIGN_2017_12_28&utm_medium=email&utm_term=0_65283346c2-e071d02e07-184806213&mc_cid=e071d02e07&mc_eid=cd2fa67499
Windbreaks (shelterbreaks ) są biodynacznymi akumulatorami.
Pylące rośliny wytwarzają jądra kondencaji pary wodnej.
Windbreaks chronią przed zanieczyszczeniami i środkami ochrony z sąsiednich pól.
Do windbreaks można użyć drzew na choinki, drzewa owocowe, paszowe.opałowe.