Ogrodnik – nasz Czytelnik zasugerował bym napisał coś o stawie (o wielu innych tematach;). Dzisiaj opiszę jeden ze sposobów wykorzystywania stawu oraz jego brzegu…
Większość osób kopiąc stawy czyni je okrągłymi, lub prostokątnym. Taki kształt sprawia, że linia brzegowa będzie mała… Stali Czytelnicy wiedzą już, że w projektowaniu permakulturowym często dąży się do maksymalizowania wszelkiego rodzaju brzegów (czyli miejsc w którym spotykają się dwa rożne środowiska) z powodu tego, że brzeg jest miejscem o największej produktywności. Można o tym poczytać tutaj oraz tutaj.
Czasami projektanci permakulturowi (i ich klienci) dążą do tego, by większość upraw była jednym wielkim brzegiem. Jest to logiczne, gdyż brzeg jest zwykle dużo bardziej produktywny, niż każde ze środowisk z osobna. W przypadku stawu obrazowo tłumaczy to poniższy obrazek.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wolfia
„Wolfia (Wolffia Horkel ex Schleiden) – rodzaj pływających roślin wodnych z rodziny obrazkowatych, obejmujący 11 gatunków, występujących na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[3]. W Polsce jedynym przedstawicielem rodzaju jest rzadko spotykana wolfia bezkorzeniowa[4]. Gatunki z tego rodzaju są najmniejszymi znanymi roślinami okrytonasiennymi[5][6].[…]
Osiągają wymiary od 0,3–0,7×0,2–0,3 mm (Wolffia globosa[11]) i 0,5–0,8×0,2–0,5 mm (Wolffia angusta[11]) do 0,7–1,5×0,4–1,2 mm (Wolffia borealis[12]) i 0,5–1,6×0,3–1,6 mm (Wolffia brasiliensis[12]). Wolfie są roślinami wolno pływającymi na lub tuż pod powierzchnią wody (w całej roślinie występują duże przestwory międzykomórkowe[13]) i tylko organy przetrwalnikowe opadają na dno. […]
Rozwój
Rośliny jednoroczne[3], hydrofity pływające, pleustofity obligatoryjne, lemnidy (wolffieidy). W lejkowatej kieszeni powstają zarówno pojedyncze, wegetatywne człony potomne[6] jak i turiony[14]. Turiony, czyli człony przetrwalnikowe, są jasnozielone, kuliste i mniejsze od wegetatywnych członów unoszących się na powierzchni[10], zawierają dużo skrobi, mają spory ciężar właściwy z powodu zredukowania przestrzeni międzykomórkowych, dzięki czemu opadają na dno wraz z nadejściem chłodów. W przypadku wolfii bezkorzeniowej turiony kiełkują i tworzą człony potomne, gdy temperatura przekroczy 10 °C[14]. Człony potomne u większości gatunków oddzielają się po uzyskaniu dojrzałości, rzadziej utrzymują się dłużej niż czas trwania jednej generacji; wytwarzane są przez cały sezon wegetacyjny, a u niektórych szybko rosnących gatunków (np. Wolffia microscopica) liczba ich może podwajać się co 24 godziny[14] (30–36 godzin według innych źródeł[17]). Potomstwo jednej rośliny mnożąc się w maksymalnym możliwym tempie i bez ograniczeń w ciągu 4 miesięcy teoretycznie mogłyby osiągnąć łącznie rozmiary Ziemi[17]. Wolfie kwitną bardzo rzadko, od późnej wiosny do wczesnej jesieni[12]. Np. okazy kwitnące wolfii bezkorzeniowej stwierdzone były w Europie tylko na dwóch stanowiskach na Kaukazie Północnym i w Istrii. Nie udało się też uzyskać kwiatów tego gatunku w warunkach laboratoryjnych, chociaż powodzeniem zakończyło się indukowanie kwitnienia u Wolffia microscopica i Wolffia papulifera[14]. Kwiaty są najprawdopodobniej przedsłupne[14] i wiatro- lub wodopylne[16]. Szerokie rozprzestrzenienie się wolfii na całym świecie związane jest przede wszystkim z ornitochorią[19], o czym świadczy związek rozmieszczenia stanowisk z przebiegiem szlaków migracyjnych ptaków[14].
Cechy fitochemiczne
W przeciwieństwie do większości roślin obrazkowatych miąższ wolfii nie zawiera druzów i rafidów[15]. Wolfia bezkorzeniowa zawiera w suchej masie około 44% węglowodanów, 20% białek, 5% tłuszczu i jest bogata w witaminy: A, B2, B6, C i PP[20].
Ekologia[edytuj kod]
Stanowisko wolfii bezkorzeniowej na kanale Miami and Erie
Siedlisko
Wody spokojne, mezotroficzne do eutroficznych, na wysokości od 0 do 1400 m n.p.m.[12], zaciszne, dobrze nagrzane i niegłębokie, również płytkie starorzecza, doły potorfowe, zarastające stawy rybne, a także śródpolne, bezodpływowe zagłębienia terenu i rowy[19]. Poza wodą rośliny zachowują żywotność przez pół godziny[14]. Ponieważ siedliska te są często położone na nawożonych obszarach rolniczych, jak również penetrowane są przez pozostawiające odchody ptaki i ssaki, często wykazują objawy eutrofizacji. Odczyn nie odgrywa kluczowej roli – zbiorowiska wolfii bezkorzeniowej są znane z wód od lekko kwaśnych (pH=6,5) do lekko zasadowych (pH=8,5)[22].
Interakcje międzygatunkowe
Wolfia należy do pleustofitów tworzących zwarte kożuchy, co, powodując zacienienie dna, utrudnia rozwój roślin zanurzonych. Dodatkową konsekwencją tego może być spowolnienie lądowacenia takich zbiorników[22].
Fitosocjologia
W Polsce wolfia bezkorzeniowa uznana jest za gatunek charakterystyczny dla zbiorowisk klasy Lemnetea minoris[19]. Często tworzy autonomiczne synuzja w ramach zespołu Wolffietum arrhizae[14].
Zagrożenia i ochrona[edytuj kod]
W skali globalnej IUCN oceniła status trzech gatunków wolfii (W. angusta, W. arrhiza i W. globosa ) uznając je wszystkie za gatunki najmniejszej troski (LC)[24].
W Polsce stanowiska wolfii bezkorzeniowej w Biedrusku, Błotach Kłócieńskich, Dolinie Dolnego Sanu, Dolinie Dolnej Tanwi, Dolinie Kamiennej, Dolnym Wieprzu, Dziczym Lesie, Lasach Żerkowsko-Czeszewskich, Ostoi nad Oświnem, Poleskiej Dolinie Bugu, Pradolinie Bzury-Neru i Wzgórzach Kunowskich znajdują się w systemie ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego „Natura 2000”, a ich siedliska stanowią przedmiot ochrony[25].
W Stanach Zjednoczonych dwa gatunki wolfii objęte są ochroną gatunkową na podstawie przepisów stanowych: Wolffia brasiliensis w stanie Michigan (status „zagrożony”)[26], a W. columbiana w stanie Maine (status „zagrożony”)[27].
Zastosowanie[edytuj kod]
Rośliny jadalne
Wolfia bezkorzeniowa jest jadalna, uważa się, że ma wyśmienity smak, podobny do słodkiej kapusty, zawiera dużo białek, węglowodanów i witamin[20]. W Afryce i Azji wolfie są uprawiane razem z innymi rzęsowymi na pokarm dla zwierząt gospodarczych. Są to rośliny bardzo plenne, wolfia bezkorzeniowa podwaja objętość swojej masy w ciągu 4 dni[28]. W Tajlandii Wolffia globosa nazywana tam „wodnymi jajami” (khai-nam) jest spożywana przez ludzi[17]. Według badań opublikowanych w roku 2010 zastąpienie pasz sojowych białkiem Wolffia globosa w przemysłowej hodowli kurczaków powoduje istotny wzrost średniego dziennego przyrostu masy i poprawę współczynnika konwersji paszy, współczynnika wydajności wzrostowej białka i cech tuszek ptaków[29].
Inne zastosowania
Wolfie są używane do biologicznego oczyszczania wody w zanieczyszczonych zbiornikach i oczyszczalniach ścieków[28].
https://newatlas.com/environment/worlds-fastest-growing-plant-genomic-clues-for-advanced-crops/
” Each duckweed plant is around the size of a pinhead, and the plant is capable of doubling in size on a daily basis, which has attracted interest from scientists working in the field of food security.
But the genetic underpinnings that give Wolffia its incredible ability to grow so quickly have so far eluded those scientists. To unravel this mystery, the Salk Institute team grew Wolffia plants under light/dark cycles in the lab. As most plant growth is highly influenced by light and dark cycles, the idea was to analyze the genes of Wolffia throughout this process to figure out which ones were active at different times of the day.
“Surprisingly, Wolffia only has half the number of genes that are regulated by light/dark cycles compared to other plants,” says Todd Michael, first author of the paper. “We think this is why it grows so fast. It doesn’t have the regulations that limit when it can grow.
Additionally, the team found that Wolffia does without some of the key attributes other plants rely on for survival. Where some species feature the genes required to develop complex root systems or defenses against pests such as spines or bristles, Wolffia gets by just fine without them.
“This plant has shed most of the genes that it doesn’t need,” Michael says. “It seems to have evolved to focus only on uncontrolled, fast growth.”
In 2019, we looked a research from the Harnessing Plants Initiative demonstrating how common plant species can be altered genetically to develop deeper root systems, something the team hopes to leverage in order to make them store more carbon. This feeds into one of the overarching aims of the research group, which is to develop next-generation plants that can be optimized for certain behaviors.
These newly unearthed findings around how this simple plant is able to grow so fast will also inform the team’s efforts, offering the scientists a model with which to study certain characteristics of plant behavior and the roles played by certain genes.
“A lot of advancement in science has been made thanks to organisms that are really simple, like yeast, bacteria and worms,” says Michael. “The idea here is that we can use an absolutely minimal plant like Wolffia to understand the fundamental workings of what makes a plant a plant.”
The research was published in the journal Genome Research.”
”