PorzekadÅ‚o „JesteÅ› tym co jesz” sprawdza siÄ™ również w przypadku zwierzÄ…t. JeÅ›li zwierzÄ™ta bÄ™dÄ… karmione byle czym to i zwierzaki bÄ™dÄ… byle jakie. W dzisiejszym wpisie skupiÄ™ siÄ™ na bylejakoÅ›ci jedzenia… dla zwierzÄ…t – ziarnie.
Zacząć należy od tego, że ziarna zawierają mało nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3 a stosunkowo dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 6. Tłuszczu w zbożach jest bardzo niewiele, jednak w tym przypadku chodzi o proporcje w udziale tych poszczególnych (omega 3 i omega 6) kwasów tłuszczowych w tłuszczu a nie absolutne ilości.
NiezbÄ™dne nienasycone kwasy tÅ‚uszczowe omega 3 i omega 6 sÄ…… niezbÄ™dne dla organizmu czÅ‚owieka. NiezbÄ™dne ponieważ organizm ludzki sam nie potrafi ich wytwarzać, wiÄ™c muszÄ… być dostarczane wraz z pokarmem. U zwierzÄ…t hodowlanych jest podobnie.Naukowcy japoÅ„scy za głównÄ… przyczynÄ™ zachorowaÅ„ na choroby degeneracyjne w ich kraju (i prawdopodobnie na Å›wiecie) uznali spadek spożycia kwasów omega 3 a drastyczny wzrost spożycia kwasów omega 6.
Jak wszędzie ważne są odpowiednie proporcje. W tym przypadku idealne proporcje to 1:1
Oznacza to, że na każdÄ… jednostkÄ™ kwasów tÅ‚uszczowych omega 3 powinna przypadać jedna jednostka kwasów tÅ‚uszczowych omega 6. W diecie współczesnego czÅ‚owieka stosunek ten wynosi 1:10 – 1:50. Oznacza to, że dominujÄ… w nim kwasy omega 6.
W diecie ludzi pierwotnych i współczesnych łowców-zbieraczy współczynnik ten wynosi 1:1 lub 1:2. W tych społecznościach choroby cywilizacyjne (degeneracyjne) są rzadkością (reumatyzm, próchnica, nowotwory, choroby serca, cukrzyca), by nie powiedzieć, że niemal nie występują.
Warto zauważyć, że w diecie śródziemnomorskiej oraz diecie mieszkańców Okinawy (znanych ze swej długowieczności) stosunek ten wynosi 1:4 lub nawet mniej.
W tłuszczu dzikich zwierząt stosunek omega 3 do omega 6 wynosi zwykle około 1:1 (czasami jest nawet niższy). Dlaczego tak jest?
Ponieważ zwierzęta te jedzą zwykle produkty w których stosunek omega 3 do omega 6 jest podobny do stosunku tych tłuszczy w nich samych.Poznanie przodków zwierząt hodowlanych pozwoli nam określić co jest naturalną dietą dla zwierząt. Przykładowo:
Kury – podstawÄ… diety przodków kur nie byÅ‚o ziarno a owady, drobne zwierzÄ™ta, owoce, nasiona (np. granatu). Mniej wiÄ™cej w takiej kolejnoÅ›ci jeżeli chodzi o ilość.
Przodkowie krów – tury to zwierzÄ™ta leÅ›ne – również nie żywiÅ‚y siÄ™ ziarnem a zioÅ‚ami, liśćmi drzew i trawÄ….
GÄ™si – dzikie gÄ™si jedzÄ… miÄ™kkie trawy, wodorosty, minimalnÄ… ilość owadów i maÅ‚ych ryb.
Nie oznacza to, że zwierzÄ™ta te (nawet dzikie) nie zjedzÄ… ziaren – bardzo prawdopodobne, że bÄ™dÄ… je jeść, preferujÄ…c je nawet nad swojÄ… naturalnÄ… dietÄ™. Podobnie jak wiele ludzi przekÅ‚ada batoniki czekoladowe i czipsy nad owoce, miÄ™so i orzechy. Tego typu dieta jednak niekoniecznie jest dla nich zdrowa…
W USA wiele krów miÄ™snych roÅ›nie na ranczach żywiÄ…c siÄ™ trawÄ…, pod koniec życia czÄ™sto trafiajÄ… do ferm przemysÅ‚owych (z ang. feed lot) by tam karmić je paszÄ…, gdyż wtedy miÄ™so jest „delikatniejsze” i „bardziej smaczne”. Tabela przedstawia jak ilość dni na paszy (głównie zboża+soja) a nie pastwisku wpÅ‚ywa na spadek iloÅ›ci omega 3 w miÄ™sie tych zwierzÄ…t.
Tak samo spada ilość kwasów omega 3 w mleku zwierzÄ…t karmionych „paszÄ…” a nie trawÄ…/liśćmi drzew.
Podobny efekt (lepsze proporcje kwasów tłuszczowych omega 3 do omega 6) uzyskamy dla jajek, gdy kury będą żywiły się na pastwisku.
Wbrew pozorom jaja od kur z wolnego wybiegu (jak na zdjÄ™ciu na lewo) wcale nie muszÄ… być dużo bogatsze w kwasy omega 3 niż te karmione „przemysÅ‚owo”. Mimo, że warunki w jakich trzymane sÄ… te kury sÄ… o niebo lepsze niż z ferm przemysÅ‚owych niekoniecznie w jajkach musi być wiÄ™ksza ilość kwasów omega 3. To dostÄ™p do odpowiedniej paszy (trawa, zielenina, owady) sprawia, że kury znoszÄ… jajka bogate w te dobroczynne tÅ‚uszcze. Różnice w proporcjach omega 3 – omega 6 miÄ™dzy jajami z ferm przemysÅ‚owych a jajami z wypasu pastwiskowego mogÄ… być nawet dziesiÄ™ciokrotne. ZdjÄ™cie pokazuje jak ważna jest odpowiednia rotacja na „pastwisku”. Tym ważniejsza im mniejszym obszarem dysponujemy i im bardziej intensywnie dany obszar chcemy użytkować. Na pierwszym planie zdjÄ™cia widoczny jest również orzech wÅ‚oski – jest to zatem swego rodzaju system agroleÅ›niczy.
Zatem jeÅ›li chcemy mieć zdrowsze jajka czy brojlery musimy kury trzymać na trawie, ewentualnie czÄ™sto im trawÄ™ i zieleninÄ™ dawać. KolejnÄ… strategiÄ… by poprawić jakość jajek i miÄ™sa jest wykorzystywanie owadów i innych maÅ‚ych zwierzÄ…t jako karmy dla kur. Warto zatem umożliwić kurom dostÄ™p do miejsca gdzie tych „robaków” jest dużo – wyÅ›ciółkowany sad ze spadami, grzÄ…dka pod koniec sezonu ogrodniczego czy kompostownik to kilka z takich miejsc gdzie kury mogÄ… znaleźć sporo jedzenia. Obniżą siÄ™ koszta paszy oraz zwiÄ™kszy to zdrowie kur i ludzi jedzÄ…cych jajka czy te kury.
Nie zawsze zrezygnowanie z ziaren jest możliwe (zwÅ‚aszcza zimÄ… jest to trudne) wtedy można suplementować paszÄ™ zwierzÄ…t w produkty bogate w omega 3 a ubogie w omega 6 . Jednym z przykÅ‚adów jest siemiÄ™ lniane. W przypadku kur nie powinno jednak przekraczać 5% diety, gdyż może to spowodować „rybi zapach” jajek. Stosunek omega 3 do omega 6 w nasionach rzepaku jest równy 1:2 dlatego pod tym wzglÄ™dem to dobry pokarm dla zwierzÄ…t.
Rośliny, które możemy uprawiać w naszym ogrodzie/gospodarstwie, które są bogate w kwasy omega 3:
- oliwnik baldaszkowaty
- oliwnik wielokwiatowy
- rokitnik zwyczajny
- portulaka pospolita
Wszystkie te rośliny są również jadalne dla ludzi (nie całe oczywiście;)
Zwłaszcza osoby cierpiące na bóle stawów, cukrzycę, reumatyzm i nadciśnienie tętnicze zyskają na zmniejszeniu spożycia omega 6 a zwiększeniu spożycia omega 3.
Oto krótka lista pokarmów i ich proporcji kwasów tłuszczowych. Pierwsza liczba to omega 3 druga omega 6:
- olej sojowy 1:7
- siemiÄ™ lniane, olej lniany 4
:1
- olej kukurydziany 1:146
- olej słonecznikowy 1:200
- olej z pestek winogron 1:140
- olej rzepakowy* 1:2
- oliwa (olej z oliwek) 1:12
PodsumowujÄ…c chciaÅ‚bym zaznaczyć, że wÅ‚aÅ›ciwe proporcje kwasów tÅ‚uszczowych omega 3 i omega 6 nie stanowiÄ… jakiegoÅ› magicznego eliksiru, który rozwiąże wszystkie nasze problemy zdrowotne. Niemniej jeÅ›li to tylko możliwe warto sprawić, że proporcje kwasów tÅ‚uszczowych w diecie naszej i naszych zwierzÄ…t bÄ™dÄ… bardziej… naturalne. Równowaga również w kwestiach zdrowotnych to podstawa.
Aktualizacja 1:
Dodałem stosunek o3 do o6 oleju rzepakowego i oliwy.
*Olej rzepakowy jest niezwykle mocno przetworzonym olejem. W trakcie obróbki chemicznej i termicznej zdecydowana większość kwasów omega 3 zostaje zniszczona.
moge potwierdzic tezy z praktycznego doswiaczenia, kury ktore maj wony wybieg zjadaj o 30%-50% mniej ziarna ktore im dostarczam. Jesli tylko moga sobie pobiegac i same znalesc robaczki czy ziolka. Niestey to jest wada kurzegotraktora kurki ktore sa zamkniete na takiej malej przestrzseni majÄ… mniejszy dostep do swoiego ulubionego porzywienia zjadaj wiecej ziarna (mogbym im ograniczac ale to nie etyczne) i znosza mniej jajek. Kiedy im pozwole pobiegac po trawie poza kurzym traktorem sytuacja sie poprawia. dobrym rozwiazaniem jest polaczenie sektorwego wypasu i kurzego traktora.
Dzięki za informacje. Rzeczywiście kurzy traktor jest swego rodzaju kompromisem.
Nie przydałoby się dodać do listy olejów jadalnych oleju rzepakowego (najczęściej spożywanego w Polsce) i oleju z oliwek (reklamowanego jako najzdrowszy)?
Dziwnym jest podawanie oleju lnianego czy kukurydzianego jeżeli brak na liście podstwowych olei spożywczych.
Ok Anonimowy. Wyszperałem stosunek oliwy i oleju rzepakowego.
Pozdrawiam
Witam, jestem zainteresowana regularnym zakupem jajek od kurek, które nie sÄ… karmione żadnym ziarnem. Nie mam na myÅ›li jakichÅ› wielkich iloÅ›ci – jedynie kilka jajeczek co jakiÅ› czas na wÅ‚asny użytek. Pozdrawiam i proszÄ™ o kontakt mailowy: hareq@o2.pl (lokalizacja: PoznaÅ„ i okolice).
Chyba najprościej było by poszukać dzikich kurek, gdzieś w najdalszym zakątku lasu. Wtedy masz jakąś szansę, by takie jako zdobyć i gwarancje, że jadła tylko robaczki i zielonkę 🙂
A tak poważnie powodzenia w poszukiwaniach czy to w lesie czy od hodowcy, rezultat bÄ™dzie podobny…
Chyba że ktoÅ› daje zielonkÄ™ i robaki, a za sztuke woÅ‚a 5zÅ‚…
z góry zaznaczam że pisze to na wynos, bo jakoś ciężko mi wyobrazić że ktoś NIE daje kurom zboża 🙂
Z obserwacji wiem, że kura bardzo chętnie zjada wszelkie nasiona traw, szaleje na ich punkcie (zwłaszcza w zimie). Więc całkowite odcięcie jej od tego źródła pokarmu (czyli w naszych realiach zboża) to raczej pomysł chybiony. Podciągną bym to pod głodzenie, a nie żywienie. Żeby zapewnić im dostateczną ilość pokarmu przestrzeń musiał by być znaczna, a stadko niewielkie i pozostaje problem zimy.
Pozdrawiam
również jestem zainteresowany jajami wychodzowanymi w naturalnych warunkach , (kurczaki nie karmione zbożem), z okolic szczecina.
U nas kury są wypasane, zboże to zaledwie 20% dziennego żywienia, jajka mają zupełnie inny zapach i smak.
https://www.facebook.com/katarzyna.kwiatkowska.18488/photos?lst=100002633365099%3A100002633365099%3A1562269199
to czym można karmic kury zima?
Zboża, ale skiełkowane. Podnoszą nieśność, nie trzeba stosować hormonów ani w ogóle sztucznych pasz a niosą się ładnie. I bardzo lubią skiełkowaną pszenicę.
Ja dostaje jajka od mojej babci babcia ma 8 kur i koguta mają one wybieg ale oprócz tego są tak nauczone że wychodzą same z tym kogutem do sadu i na łąkę za domem jak ostatnio byłam u babci nie mogłam się napatrzec na te kury jak one sobie wesoło żyją chodzą za tym kogutem całym stadem on je nawołuje jak coś fajnego znajdzie w trawie mrówki jedzą motyle łapią skubia coś w tej trawie a potem idą pod krzak i sobie tam leżą i odpoczywają w ogóle nigdzie dalej nie uciekają no mega mądre są. A jeszcze jedna kura ma uszkodzoną nogę taka była jak ją babcia kupiła na ryneczku. babcia nie zauważyła i dobrze bo jakby kura trafiła do kogoś innego to pewnie już by ją zjedli a u babci sobie żyje ma trochę problem z chodzeniem nie da rady zbyt szybko ale jak trzeba dalej gdzieś pójść to ciotka która mieszka z babcią tę kure przenosi i ona już się nauczyła że trzeba poczekać ciotka przyjdzie i zaniesie na łąkę no te kury są naprawdę mega inteligentne! babcia zawsze właśnie mówi że kury potrzebują trawy że muszą sobie poskubac.
U nas kury/kaczki są wypasane, zimą pastwiska są zielone, zboże to tylko 20% dziennej dawki. Czasami nawet mniej,
https://www.facebook.com/katarzyna.kwiatkowska.18488/photos?lst=100002633365099%3A100002633365099%3A1562269199
Tak z ciekawości ile u Was przeciętny kurczak/kaczka zjada zbóż na dzień?
PodstawÄ™ naszego żywienia stanowi gryka w formie gotowanej i Å›ruta, potem idzie pszenica i bardzo maÅ‚e iloÅ›ci jÄ™czmienia i owsa. Czasami jest tak, że ptaki chÄ™tniej jedzÄ… pszenicÄ™ i w jasny sposób nam to pokazujÄ….;-) W sumie idzie ok. tony mieszkanki w miesiÄ…cu. Do tego ziemniaki gotowane ok. 200 kg na miesiÄ…c, ok. 200 -300 kg kapusty biaÅ‚ej na miesiÄ…c. Inne warzywa jak cebula, burak cukrowy, por, nać selera, marchew czosnek. ZsiadÅ‚e mleko raz na tydzieÅ„ 10 l na stado kur. Oprócz tego kury jedzÄ… żaby, robale (bardzo dobrze polujÄ…) 😉 Przez to muszÄ… być regularnie odrobaczane, ponieważ pasożyty np. nicienie by je wykoÅ„czyÅ‚y (nie wszystkie rasy sÄ… po prostu odporne). Trawy kury nie jedzÄ… tak jak gÄ™si, jedzÄ… tylko mÅ‚ode przyrosty i bardziej sÄ… zainteresowane korzonkami (w koÅ„cu to ptak grzebiÄ…cy). Bardzo lubiÄ… jabÅ‚ka, porzeczki. Co ciekawe kaczki zjadajÄ… orzechy laskowe w caÅ‚oÅ›ci i żaby. Uważam, że idealnÄ… roÅ›linÄ… paszowÄ… dla ptaków jest gwiazdnica pospolita, ptaki jÄ… uwielbiajÄ…. Kury jedzÄ… zboże, bo tak sÄ… nauczone od maÅ‚ego, ale czy żyjÄ…c w naturze tak by chÄ™tnie je jadÅ‚y? Raczej nie, w mojej ocenie z przymusu. My mamy w sumie ok. 200 ptaków na wybiegu 0,5 ha, jest sad, las olchowy (tam zwierzÄ™ta chÄ™tnie żerujÄ…) i pastwisko czyli trawa, oczywiÅ›cie jest tez klepisko, ponieważ taka ilość ptaków niszczy obszar wokół samego kurnika. I taka uwaga, bo jak t o sÅ‚yszÄ™ to krew mnie zalewa, kury nie zniosÄ… jajek od samych zbóż, ponieważ jest za maÅ‚o aminokwasów biaÅ‚kowych. WÄ™ch kur jest ewidentnie wyczulony na pewne zapachy i nie jest to zapach zboża, jak jedna kura zÅ‚apie dżdżownicÄ™ czy żabÄ™ to jest dosÅ‚ownie sztafeta na wybiegu. Z mojej obserwacji wynika, że to co Pan napisaÅ‚ o owocach to 100% prawda, u nas wszytko jest wyczyszczone w sezonie, nie widziaÅ‚am, żeby kury same z siebie chÄ™tnie dokopywaÅ‚y siÄ™ do korzeni warzyw bulwiastych/okopowych. Raczej interesuje je góra – części zielone, co jest uzasadnione – chodzi o chlorofil, który ma znaczenie w przypadku ochrony kury przed salmonellozÄ….