• Polecane strony
  • Indywidualnie dobrane zalecenia nawozowe dla łąk i pastwisk dla koni

Pracownia Permakultury

Najlepsza w Polsce strona o permakulturze, nawożeniu i lesnych ogrodach!

  • Reklama i współpraca
  • Polityka komentarzy
  • O mnie
  • O blogu
  • Kontakt
  • Polecane strony

Czy powinno nam zależeć na szybklim rozkładzie ściółki?

Sierpień 29, 2010 by Permakulturnik 10 komentarzy

Jednym z często spotykanych zjawisk jeżeli chodzi o ściółkowanie jest martwienie się o to, że ściółka nie rozkłada się zbyt szybko. Dostałem nawet kilka maili z pytaniem typu „jak temu zaradzić”.

Muszę od razu zaznaczyć, że jeśli chcemy trwale podnieść żyzność gleby to powinniśmy dążyć do tego by rozkład materii organicznej w glebie spowolnić (ściółka to jedna z początkowych forma materii organicznej). Dalsza część wpisu będzie właściwie tłumaczyć dlaczego chcemy ten stan „spowolnienia” osiągnąć.

Ilość materii organicznej (M.O.) w glebie z roku na rok może pozostać niezmieniona, zmniejszać się lub zwiększać się (niezbyt odkrywcze spostrzeżenie).

Wzrost poziom M.O. w glebie osiąga się poprzez dostarczenie większej ilości materii organicznej niż jest tracone (dość logiczne, nieprawdaż)?

Jakie działania zmniejszają poziom materii organicznej w glebie?
Przede wszystkim wszelkie zabiegi dążące do napowietrzenia gleby (oranie, przekopywanie, używanie kultywatora..). Część materii organicznej utleniana jest w procesie chemicznym większość jednak zostaje rozłożona przy pomocy mikroorganizmów tlenowych. Każdego roku część materii organicznej zostaje spalona („zjedzona”) przez organizmy glebowe nawet w lesie, stepie czy innym ekosystemie w który człowiek nie ingeruje.

Stosowanie zbyt dużej ilości nawozów zwłaszcza azotowych przyczynia się również do zużycia węgla organicznego w glebie…Co interesujące nie jest zbyt istotne czy jest to nawóz naturalny (np. gnojowica) czy nawóz sztuczny (np. saletra amonowa). Liczy się stosunek węgla do azotu w glebie.

Następnym czynnikiem, który sprawia, że poziom materii organicznej spada jest nie dodawanie co roku odpowiedniej ilości materii organicznej do gleby. Jak wcześniej wspomniałem martwa materia organiczna jest cały czas „zużywana” przez życie glebowe. Jeśli więc nic nie zostawiamy bo np. sprzedajemy zboże a słomę używamy do palenia w piecu lub uprawiamy rzepę na paszę dla świń a zielonką skarmiamy krowy to z czasem zapasy M.O. zostaną zużyte. Długofalową konsekwencją takiego działania będzie spadek żyzności gleby (w wyniku obniżenia się poziomu materii organicznej w glebie).

Poziom materii organicznej w różnych glebach na różnej głębokości. Od lewej gleba leśna, gleba użytkowana rolniczo będąca początkowo lasem, gleba preriowa, gleba użytkowana rolniczo będąca kiedyś prerią. Zwróć uwagę na różnicę w skali między glebami pochodzenia leśnego a preriowego. 1 stopa ( ft )to 30 cm. Kliknij w rysunek żeby powiększyć.


Jak zwiększyć poziom materii organicznej w glebie?

Jeśli chcemy zwiększyć poziom materii organicznej w glebie to najszybszą drogą jest zmaksymalizowanie  produkcji biomasy, zlikwidowanie jej eksportu (czyli nie wywożenie z gleby żadnych plonów). To opis działań na dużą skalę. Jeśli zwiększyć poziom M.O. chcemy na małym teren to do bilansu zysków i strat dodać możemy również ściółkę nabytą poza miejscem ściółkowania. Dzięki temu szybko zwiększymy poziom materii organiczne w glebie.

Dlaczego trudniej zwiększyć poziom materii organicznej w glebie na glebach lekkich?
Na glebach lekkich trudniej jest osiągnąć wysoki poziom materii organicznej niż na glebach ciężkich. Wynika to z tego, że gleby te są dobrze natlenione i trudniej jest stworzyć odpowiednią gruzełkowatą strukturę, która „chroni” materię organiczną przed działaniem organizmów glebowych. Mączka bazaltowa pomaga w wytworzeniu się odpowiedniej struktury gleby na glebach piaszczystych.

Czy trwalej podnoszą poziom materii organicznej w glebie części podziemne czy nadziemne roślin?

„Korzenie roślin, są od razu lepiej rozmieszczone pod ziemią (niż części nadziemne), ponadto składają się w większym stopniu z lignin czyli materiału trudno się rozkładającego i w większym stopniu zmieniającego się w związki humusowe niż części nadziemne. W jednym z badań okazało się, że tylko 1/3 nadziemnych części owsa zostało po roku podczas gdy 42% części podziemnej. Inny eksperyment pokazał, że po 5 miesiącach od przyorania wyki na nawóz zielony pozostało tylko 13% (początkowego) węgla zawartego w częściach nadziemnych a aż 50% początkowego węgla z części podziemnych. Obydwa eksperymenty udowodniły, że pozostałości korzeni przyczyniają się bardziej do zwiększenia poziomu materii organicznej w glebie.”

Fred Magdoff i Harold van Es „Building Soils  for Better Crops: Sustainable Soil Management”

Między innymi dlatego bardziej produktywnymi glebami pod kątem rolniczym są gleby preriowo-stepowe a nie leśne. Na stepie kilka razy w roku do gleby „dodawane są” korzenie do gleby, w lesie właściwie tylko raz w roku – na jesień. Dlatego w rolnictwie ekologicznym tak ważną częścią płodozmianu jest tymczasowe pastwisko – w czasie gdy dany teren jest pastwiskiem rośnie poziom materii organicznej w glebie. Zwłaszcza gdy pastwisko zarządzane jest w odpowiedni sposób.

We wpisie o stabilności materii organicznej napisałem o tym jakie czynniki sprawiają, że materia organiczna rozkłada się szybciej albo wolniej. Tutaj szybko streszczę jakich materiałów najlepiej używać by dochodziło do akumulacji (gromadzenia) materii organicznej w glebie.

Jaka ściółka organiczna rozkłada się najwolniej?
Najwolniej rozkładowi podlega ściółka:

  • składająca się z dużych kawałków – im większe tym dłużnej się rozkładają, gdyż mniejsza jest powierzchnia na którą mogą działać mikroorganizmy (minimalizujemy efekt brzegu)
  • składająca się z materiałów o małej ilości azotu czyli drewno, papier, trociny, wióry a nie obornik, ścinki traw czy ususzone pokrzywy
  • dużej zawartości ligniny, małej zawartości cukrów prostych lignina jest „ciężkostrawna” więc rozkładają ją głównie grzyby (np. trwalsza ściółka będzie ze zdrewniałych łodyg bobu niż z łodyg młodych)
  • ściółka z materiałów, których mikroorganizmy nie trawią, jak np. węgiel drzewny, kamienny czy brunatny.

Zbierając te wszystkie czynniki „do kupy”… Bardzo trwałą ściółką będzie ściółka zrobiona zwęgla drzewnego,  wiórów, gałęzi czy nawet samych pniaków. Mało trwała będzie ściółka z rozdrobnionych ścinków traw czy posiekanej pokrzywy.

Jakie materiały nie są polecane by zwiększyć trwale poziom materii organicznej w glebie?
Próba zwiększania poziomu materii organicznej w glebie materiałami bogatymi w azot takimi jak: obornik, pokrzywy, ścinki traw czy nawet standardowy kompost to syzyfowa praca. Czy da to długofalowy efekt? Na pewno poprawi plonowanie w pierwszym i drugim roku zastosowania tych. Wiązać się to jednak będzie głównie z efektem nawozowym (zawartością substancji potrzebnych roślinom do wzrostu) a nie ze zwiększonego poziomu materii organicznej. Jeśli chcemy działać na dłuższą metę to lepiej jest użyć 300 kg słomy czy wiórów jak 300 kg obornika.

Kiedy warto przyspieszać rozkład ściółki?
Od niemal każdej reguły istnieje odstępstwo. Tak jest również w przypadku ściółek. Czasami chcemy by ściółka organiczna rozłożyła się szybciej. Jednym z takich przypadków jest jeśli zajmujemy się uprawą na skalę komercyjną. Wtedy może się okazać, że zależy nam na tym by ściółka się rozłożyła i uwolniła dostępne w niej mikro i makroelementy. Sytuacja taka  a konkretnie to  rośliny uprawne mogą wymagać tych składników, które są w ściółce. W takich przypadkach jako środek przyspieszający rozkład materii organicznej  i aktywator życia glebowego można użyć Aktywnie Napowietrzoną Herbatkę Kompostową.

Dalsza lektura:
„Building Soils  for Better Crops: Sustainable Soil Management” Fred Magdoff i Harold van Es
„Managing Cover Crops Profitably” Published by the Sustainable Agriculture Network

RelatedPost

Gnieźnieńska masakra piłą mechaniczną: Jak ma...
Ile potasu potrzebują zboża i inne rośliny upra...
Korona, kanibalizm, weganizm lub GMO!
Permakultura i leśne ogrody cz.3

Filed Under: Uncategorized Tagged With: gleba, grzyby, kompost, nawóz, ogrodnictwo, pastwisko, ściółka, woda, zdrowa żywność

Comments

  1. jako says

    Sierpień 30, 2010 at 11:20 am

    Dzięki za informacje.
    Czyli jednak powinienem wrócić do pomysłu z produkcją węgla drzewnego – bo długoterminowo będzie sporo lepszy niż trociny/wióry.

    Odpowiedz
  2. Wojciech Majda says

    Sierpień 31, 2010 at 6:42 am

    Chyba tak będzie najlepiej jak masz dostęp do dużej ilości surowca…
    Dość ekonomicznym sposobem jest użycie węgla brunatnego lub kamiennego. Może być to również najtańszy miał – wielkość cząstek węgla nie ma dużego znaczenia, choć wielkie bryły byłyby mniej wydajne.

    Odpowiedz
  3. cedric says

    Wrzesień 12, 2010 at 8:04 pm

    Wyczerpujący artykuł o mączce bazaltowej

    http://www.czwa.odr.net.pl/print-article.php?id=5165

    Odpowiedz
  4. Wojciech Majda says

    Wrzesień 13, 2010 at 8:23 pm

    Rzeczywiście interesujący – dość krótki ale bardzo treściwy.

    Odpowiedz
  5. cedric says

    Wrzesień 20, 2010 at 3:28 pm

    Test na rodzaj gleby

    http://www.mite.com.au/soiltest2.html

    Odpowiedz
  6. anne says

    Marzec 25, 2011 at 12:38 pm

    Chciałam zapytać czy jako ściółkę w zakładanym ogródku z wizją uczenia się peramkultury można wykorzystać słomę która wcześniej wyorzystywana była do uprawy boczniaków? dodam ze uprawa boczniaków nie jest moim celem;) Gospodarze chcą ją oddać za darmo, bo za składowanie jej muszę płacić. Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Odpowiedz
    • Permakulturnik says

      Marzec 27, 2011 at 8:53 am

      Zużyte podłoże od grzybów to dobry materiał na ściółkę. Nie wiem jak będzie z jej trwałością (czyli ochroną przed wzrostem chwastów) – pewnie kiepsko bo ona już jest wstępnie „przetrawiona” przez grzyby. Ale jeżeli chodzi o poprawę jakości gleby (zwiększenie poziomu materii organicznej) to to świetne rozwiązanie. Szybko zmieni się w bardzo wartościową formę materii organicznej – próchnicę.

      Zwłaszcza, że za jej niestosowanie musisz płacić.

      Odpowiedz
  7. gabuzo says

    Kwiecień 14, 2011 at 11:41 am

    Mączkę bazaltową w ogrodowych ilościach można kupić tutaj (nie można kupić w SUPRA):
    Spółdzielnia Inwalidów „POMOC”
    Ul. Powstańców Wlkp. 31, 63-500 Ostrzeszów
    Tel. ( 062) 730 35 23, kom. 0661 444 136

    Odpowiedz

Trackbacks

  1. Pytania o materię organiczną, uprawę zerową, ginące mikroorganizmy i węgiel w glebie | Pracownia Permakultury pisze:
    Styczeń 5, 2011 o 1:23 pm

    […] roślin przyczyniają się do podniesienia poziomu materii organicznej w glebie (na skalę pola), gdyż to one dłużej się rozkładają i lepiej przekształca się w próchnicę. Brak orania ogranicza straty materii organicznej. […]

    Odpowiedz
  2. O kruchości środowiska oraz o tym jak NIE ulepszać łąk | Pracownia Permakultury pisze:
    Sierpień 18, 2011 o 7:19 pm

    […] Co prawda dostarczymy materii organicznej w postaci ściółki, ale ograniczymy wytwarzanie nowej materii organicznej, w tym korzeni roślin, które rozkładają się dłużej (a więc lepiej zwiększają poziom materii organicznej niż cześć nadziemne roślin). Musimy […]

    Odpowiedz

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Wesprzyj Permakulturnika, kup naturalny ekstrakt ze świńskiej tarczycy!

Real Thyroid (Natural desiccated Thyroid)

Poczytaj (po angielsku) o Armour Thyroid.

Wyszukiwarka








Najnowsze komentarze

  • cedric o Zazielenić pustynie
  • cedric o CO2 pod specjalnym nadzorem
  • Permakulturnik o Zastosowanie moczu ludzkiego jako nawozu w ogrodzie.
  • Permakulturnik o Zastosowanie moczu ludzkiego jako nawozu w ogrodzie.
  • Permakulturnik o Zboża bez orania, czyli o uprawa zbóż jednorocznych w permakulturze.

Ostatnie wpisy

  • Jaki poziom minerałów (mikro i makroelementów) powinien być w glebie?
  • Dlaczego Twój kompost jest gówniany?
  • Korona, kanibalizm, weganizm lub GMO!
  • Nie takie straszne metale ciężkie… gdy ma się dostatek minerałów w diecie i glebie
  • Czy można przeżyć 2 tygodnie pod ziemią?
  • Wpływ miedzi na rośliny
  • Drogie, słone pyry robią karierę w Holandii

Indywidualnie dobrane zalecenia nawozowe dla pastwisk dla koni

Naturalny Lek na Niedoczynność Tarczycy!

Wpisy na dany temat:

agroleśnictwo akwakultura biologiczna ochrona biurokracja biznes Brix budownictwo desakralizacja dieta ekologia ekonomia energia odnawialna etyka filozofia gildie gleba grzyby historia kompost krowy książki kury leśnictwo leśny ogród nawóz ochrona przed erozją ochrona środowiska ogrodnictwo pastwisko peak oil polikultura projektowanie propaganda pytanie administracyjne recykling rolnictwo rośliny samowystar-czalność woda zasady zdrowa żywność zdrowie zwierzęta ściółka świnie

Archiwum bloga

Copyright © 2022 · Metro Pro Theme on Genesis Framework · WordPress · Log in