Pytania o materię organiczną, uprawę zerową, ginące mikroorganizmy i węgiel w glebie

Otrzymałem ostatnio maila z kilkoma pytaniami od Czytelnika. Myślę, że pytania i odpowiedź na nie mogą zainteresować więcej osób, dlatego odpowiadam publicznie.

Witam
Czytam pana wypowiedzi na stronie „permakultura” i chciałbym jeszcze się coś od pana dowiedzieć, bo widzę ze się pan na tym zna.
Mam parę pytań odnośnie tworzenia się próchnicy glebowej,ponieważ mieszkam na wsi i gleby na których gospodarze nie są zbyt urodzajne, można powiedzieć ze są piachy i chciałbym je ulepszyć. Będę bardzo wdzięczny jeśli odpowie mi pan na moje pytania.
Pytania:
1.Czy spulchnianie gleby przy pomocy kultywatora, głębosza może tez zniszczyć mikroorganizmy glebowe, tak ja orka?
2.Czy mieszanie resztek pożniwnych i innej materii bogatej w „węgiel” broną talerzową spowoduje „spalenie się” materii czy stworzenie z niej próchnicy? (głównie chodzi mi o uprawę zerową, bo na filmiku było pokazane jak farmer pozostawiał słomę na powierzchni gleby i nic z nią nie robił)
3.Gdybym glebę wzbogacał materią (organiczną – przypis W.M.)  bogatą w „węgiel” i stosunek „węgla do azotu” w tej mojej glebie by wynosił 500 C / 1 N to ta materia nie zostanie zjedzona bo nie ma odpowiedniego stosunku C/N, czy dobrze myślę?
4.Jeśli będę zostawiał materie organiczna na powierzchni gleby i rozwiozę nawozy i zasieje zboże w uprawie zerowej bez żadnego spulchniania, mieszania materii z glebą to dżdżownice i padające deszcze dostarcza składniki pokarmowe do korzeni rośliny, w głąb gleby?
Gdyby udzieliłby mi pan odpowiedzi na te pytania byłbym bardzo wdzięczny. Jak coś nie zrozumiale napisałem to przepraszam, bo mam tyle pytań a nie wiem jak zacząć.
Pozdrawiam

Kukurydza uprawiana bezorkowo z żywą ściółką z koniczyny. Zdjęcie pozyskane na zasadzie fair use dzięki uprzejmości tej strony.

@1.
Spulchnianie gleby kultywatorem i głęboszem mniej uszkadza strukturę gleby i życie glebowe niż oranie, gdyż gleba nie jest odwracana „do góry nogami”.  Dlaczego jest to niekorzystne dla organizmów glebowych? Dlatego, że dany organizm żyje tam gdzie chce/musi żyć. Przykładowo niektóre bakterie beztlenowe, dla których tlen jest toksyczny zostają w wyniku orki wystawione na działanie tlenu i giną. Podobnie bakterie tlenowe mogą zostać zakopane gdzieś głęboko, gdzie nie będą miały dostępu do tlenu i również zginą. To dzieje się z aktualnie istniejącymi organizmami, jeśli ziemia jest mocno ubita, to co prawda część mikroorganizmów glebowych zginie, ale może po orce uda się stworzyć lepsze warunki do wzrostu większej ilości mikroorganizmów? Zwykle jeśli gleba jest ubita, to występuje w niej deficyt powietrza, co powoduje, że wytwarzają się głównie mikroorganizmy beztlenowe. Większość roślin uprawnych preferuje gleby w których dominują bakterie tlenowe.
Podsumowując używanie głębosza czy kultywatora nie powoduje tak silnego zniszczenia życia glebowego jak orka, choć jakieś straty powoduje.

@2
Brony talerzowej w większości systemów uprawy zerowej się nie stosuje, gdyż uważane jest to za rodzaj orki. Jednym z kluczowych elementów uprawy zerowej jest pozostawienie na powierzchni gleby dużej ilości resztek pożniwnych w celu ochrony gleby przed erozją i ubiciem. Sprawi to, że gleba nie straci struktury i będzie można nie orać gleby (w celu zmniejszenia jej ubicia). Materia organiczna na powierzchni gleby służy głównie właśnie temu – ochronie przed erozją i pośrednio (w wyniku ochrony przed wymywaniem materii organicznej z gleby) przed utratą struktury. To głównie części podziemne roślin przyczyniają się do podniesienia poziomu materii organicznej w glebie (na skalę pola), gdyż to one dłużej się rozkładają i lepiej przekształca się w próchnicę. Brak orania ogranicza straty materii organicznej. Użycie brony talerzowej spowoduje w jakimś stopniu przyoranie części nadziemnych roślin, jest zatem niepożądane w uprawie zerowej.

@3

Wzbogacenie gleby w materiał bogaty w węgiel a ubogi w azot jak np. trociny nie oznacza, że ta materia organiczna się nie rozłoży. Rozłoży się, tylko powoli z racji deficytu azot. Drewniane domy również się rozkładają, choć wolniej. W warunkach gleby proces ten będzie dużo szybszy z racji bogatego życia glebowego i wilgotności. W rozkładzie materii organicznej ubogiej w azot biorą głównie udział grzyby. Na co również należy zwrócić uwagę, to fakt, że w „otoczeniu” trocin (glebie) azotu będzie więcej, czyli po np. przyoraniu trocin z glebą rośliny w niej posadzone będą cierpieć na objawy deficytu azotu. O czynnikach wpływających na tempo rozkładu materii organicznej pisałem tutaj i tutaj. Jeśli chcemy zastosować tę metodę trzeba sporo nawozić nawozami azotowymi (gnojowica, mocz, mocznik…).

@4

Tak, deszcz i dżdżownice zrobią swoje. Na co trzeba zwrócić uwagę, to fakt zwiększenia ilości mikroorganizmów w glebie. To zaś oznacza, że w glebie jest więcej unieruchomionego azotu, czyli na początku konwersji z uprawy tradycyjnej do uprawy zerowej trzeba mocniej nawozić azotem, bo mikroorganizmy go zwiążą. Nie jest on stracony, ale na początku zapotrzebowanie będzie większe. Unikać należy również nawożenia mocznikiem, bo przy jego powierzchownej aplikacji dochodzi do dużych strat, najlepiej (z azotowych) nawozić azotem amonowym (z nawozów sztucznych)[1].

—–

[1] „Nitrogen Management for No-Tillage Systems in Missouri”, John A. Stecker, Department of Agronomy