Otrzymałem ostatnio maila z kilkoma pytaniami od Czytelnika. Myślę, że pytania i odpowiedź na nie mogą zainteresować więcej osób, dlatego odpowiadam publicznie.
Witam
Czytam pana wypowiedzi na stronie „permakultura” i chciaÅ‚bym jeszcze siÄ™ coÅ› od pana dowiedzieć, bo widzÄ™ ze siÄ™ pan na tym zna.
Mam parę pytań odnośnie tworzenia się próchnicy glebowej,ponieważ mieszkam na wsi i gleby na których gospodarze nie są zbyt urodzajne, można powiedzieć ze są piachy i chciałbym je ulepszyć. Będę bardzo wdzięczny jeśli odpowie mi pan na moje pytania.
Pytania:
1.Czy spulchnianie gleby przy pomocy kultywatora, głębosza może tez zniszczyć mikroorganizmy glebowe, tak ja orka?
2.Czy mieszanie resztek pożniwnych i innej materii bogatej w „wÄ™giel” bronÄ… talerzowÄ… spowoduje „spalenie siÄ™” materii czy stworzenie z niej próchnicy? (głównie chodzi mi o uprawÄ™ zerowÄ…, bo na filmiku byÅ‚o pokazane jak farmer pozostawiaÅ‚ sÅ‚omÄ™ na powierzchni gleby i nic z niÄ… nie robiÅ‚)
3.Gdybym glebÄ™ wzbogacaÅ‚ materiÄ… (organicznÄ… – przypis W.M.) bogatÄ… w „wÄ™giel” i stosunek „wÄ™gla do azotu” w tej mojej glebie by wynosiÅ‚ 500 C / 1 N to ta materia nie zostanie zjedzona bo nie ma odpowiedniego stosunku C/N, czy dobrze myÅ›lÄ™?
4.Jeśli będę zostawiał materie organiczna na powierzchni gleby i rozwiozę nawozy i zasieje zboże w uprawie zerowej bez żadnego spulchniania, mieszania materii z glebą to dżdżownice i padające deszcze dostarcza składniki pokarmowe do korzeni rośliny, w głąb gleby?
Gdyby udzieliłby mi pan odpowiedzi na te pytania byłbym bardzo wdzięczny. Jak coś nie zrozumiale napisałem to przepraszam, bo mam tyle pytań a nie wiem jak zacząć.
Pozdrawiam
Kukurydza uprawiana bezorkowo z żywą ściółką z koniczyny. Zdjęcie pozyskane na zasadzie fair use dzięki uprzejmości tej strony.
@1.
Spulchnianie gleby kultywatorem i głęboszem mniej uszkadza strukturÄ™ gleby i życie glebowe niż oranie, gdyż gleba nie jest odwracana „do góry nogami”. Dlaczego jest to niekorzystne dla organizmów glebowych? Dlatego, że dany organizm żyje tam gdzie chce/musi żyć. PrzykÅ‚adowo niektóre bakterie beztlenowe, dla których tlen jest toksyczny zostajÄ… w wyniku orki wystawione na dziaÅ‚anie tlenu i ginÄ…. Podobnie bakterie tlenowe mogÄ… zostać zakopane gdzieÅ› głęboko, gdzie nie bÄ™dÄ… miaÅ‚y dostÄ™pu do tlenu i również zginÄ…. To dzieje siÄ™ z aktualnie istniejÄ…cymi organizmami, jeÅ›li ziemia jest mocno ubita, to co prawda część mikroorganizmów glebowych zginie, ale może po orce uda siÄ™ stworzyć lepsze warunki do wzrostu wiÄ™kszej iloÅ›ci mikroorganizmów? Zwykle jeÅ›li gleba jest ubita, to wystÄ™puje w niej deficyt powietrza, co powoduje, że wytwarzajÄ… siÄ™ głównie mikroorganizmy beztlenowe. WiÄ™kszość roÅ›lin uprawnych preferuje gleby w których dominujÄ… bakterie tlenowe.
Podsumowując używanie głębosza czy kultywatora nie powoduje tak silnego zniszczenia życia glebowego jak orka, choć jakieś straty powoduje.
@2
Brony talerzowej w wiÄ™kszoÅ›ci systemów uprawy zerowej siÄ™ nie stosuje, gdyż uważane jest to za rodzaj orki. Jednym z kluczowych elementów uprawy zerowej jest pozostawienie na powierzchni gleby dużej iloÅ›ci resztek pożniwnych w celu ochrony gleby przed erozjÄ… i ubiciem. Sprawi to, że gleba nie straci struktury i bÄ™dzie można nie orać gleby (w celu zmniejszenia jej ubicia). Materia organiczna na powierzchni gleby sÅ‚uży głównie wÅ‚aÅ›nie temu – ochronie przed erozjÄ… i poÅ›rednio (w wyniku ochrony przed wymywaniem materii organicznej z gleby) przed utratÄ… struktury. To głównie części podziemne roÅ›lin przyczyniajÄ… siÄ™ do podniesienia poziomu materii organicznej w glebie (na skalÄ™ pola), gdyż to one dÅ‚użej siÄ™ rozkÅ‚adajÄ… i lepiej przeksztaÅ‚ca siÄ™ w próchnicÄ™. Brak orania ogranicza straty materii organicznej. Użycie brony talerzowej spowoduje w jakimÅ› stopniu przyoranie części nadziemnych roÅ›lin, jest zatem niepożądane w uprawie zerowej.
@3
Wzbogacenie gleby w materiaÅ‚ bogaty w wÄ™giel a ubogi w azot jak np. trociny nie oznacza, że ta materia organiczna siÄ™ nie rozÅ‚oży. RozÅ‚oży siÄ™, tylko powoli z racji deficytu azot. Drewniane domy również siÄ™ rozkÅ‚adajÄ…, choć wolniej. W warunkach gleby proces ten bÄ™dzie dużo szybszy z racji bogatego życia glebowego i wilgotnoÅ›ci. W rozkÅ‚adzie materii organicznej ubogiej w azot biorÄ… głównie udziaÅ‚ grzyby. Na co również należy zwrócić uwagÄ™, to fakt, że w „otoczeniu” trocin (glebie) azotu bÄ™dzie wiÄ™cej, czyli po np. przyoraniu trocin z glebÄ… roÅ›liny w niej posadzone bÄ™dÄ… cierpieć na objawy deficytu azotu. O czynnikach wpÅ‚ywajÄ…cych na tempo rozkÅ‚adu materii organicznej pisaÅ‚em tutaj i tutaj. JeÅ›li chcemy zastosować tÄ™ metodÄ™ trzeba sporo nawozić nawozami azotowymi (gnojowica, mocz, mocznik…).
@4
Tak, deszcz i dżdżownice zrobią swoje. Na co trzeba zwrócić uwagę, to fakt zwiększenia ilości mikroorganizmów w glebie. To zaś oznacza, że w glebie jest więcej unieruchomionego azotu, czyli na początku konwersji z uprawy tradycyjnej do uprawy zerowej trzeba mocniej nawozić azotem, bo mikroorganizmy go zwiążą. Nie jest on stracony, ale na początku zapotrzebowanie będzie większe. Unikać należy również nawożenia mocznikiem, bo przy jego powierzchownej aplikacji dochodzi do dużych strat, najlepiej (z azotowych) nawozić azotem amonowym (z nawozów sztucznych)[1].
—–
[1] „Nitrogen Management for No-Tillage Systems in Missouri”, John A. Stecker, Department of Agronomy
Bardzo ciekawe pytania. A więc, jeśli dobrze zrozumiałem, spadek plonów w pierwszym roku stosowania uprawy zerowej, jest spowodowany wzrostem liczby mikroorganizmów które wiążą azot. Azotu brakuje dla rośliny uprawianej, czego wynikiem jest spadek plonu. Wydaje mi się że wystarczy zwiększyć nawożenie azotem i nie będzie wielkiego problemu.
Panie Wojtku, co pan o tym myśli?
Skłaniam się do tego, że nie jest to tym spowodowane, bo od dłuższego czasu (przynajmniej na Zachodzie) sprawa z tym azotem jest znana, więc uwzględnia się większe zapotrzebowanie. Rozumuje Pan dobrze, że wyższe dawki N w pierwszych latach rozwiązują problem.
A ten spadek plonów w pierwszym roku nie wszędzie występuje:
http://cornandsoybeandigest.com/always-say-never-never-till-can-bolster-profits-all-harshest-growing-regions
Również „nawożenie powierzchniowe” jest mniej wydajne – poleca siÄ™ siew nawozów pod Å›ciółkÄ™, lub nawet wgłąb gleby.
Ten sposób siewu kukurydzy wygląda ciekawie. A można też tak siać warzywa? Jeśli mam zasianą kukurydzę w żywej ściółce to ta ściółka wytwarza nam próchnicę z butwiejących korzeni? Ale ziemniaków bez orki się nie posadzi, raczej trzeba glebę przekopać bo tak mi mówił kuzyn który mieszka na wsi.
Zapewne da się również siać w taką żywą ściółkę warzywa, jednak trzeba znaleźć dobry sposób by przytłumić koniczynę w odpowiednim momencie. Inaczej koniczyna (która przecież jest już ustabilizowana) zagłuszy kiełkujące warzywa. Koniczyna też wiąże azot.
Prawdopodobnie taki system wymagałby w Polsce jakiejś formy nawadniania.
Na skalę ogródkową można uprawiać ziemniaki bez orki. Wymaga to jednak bardzo dużych ilości słomy, śmiem twierdzić, że nie jest to ekonomicznie opłacalne z tego powodu.
Właśnie na skalę ogródkową, uprawiam ziemniaki na własne potrzeby bez orki. No może nie całkiem bez orki, bo używam do tego brony talerzowej, a jest to pewna forma orki.
Zakładając, że zaczynamy od trawnika, to (od dołu):
1. Dajemy barierÄ™ przed chwastami (gruba warstwa kartonu)
2. Sypiemy trochÄ™ kompostu/ziemi
3. Przykrywamy warstwą słomy
4. Z czasem dokładamy słomy na wierzch (jak będzie bulwy widać)
5. Można wybierać ziemniaki bez niszczenia rośliny.
W międzyczasie podlewamy wodą z jakimś nawozem (np. moczem, gnojówką z pokrzyw).
A takie pytanko w sprawie tworzenia siÄ™ gleb:
wiem że czarne ziemie i czarnoziemy powstawaÅ‚y w miejscach bogatych wÄ™giel. Tylko nie wiadomo jak powstawaÅ‚y gleby brunatne i tak sobie ostatnio pomyÅ›laÅ‚em, jak czarnoziemy i czarne ziemie powstawaÅ‚y dziÄ™ki roÅ›linnoÅ›ci trawiastej(czyli dziÄ™ki korzeniom traw) to gleby brunatne też musiaÅ‚y powstawać dziÄ™ki korzeniom drzew i znalazÅ‚em na internecie temat dotyczÄ…cy „zgnilizny brunatnej”(czyli jakaÅ› wada drzewa) i tak myÅ›lÄ™ czy wÅ‚aÅ›nie tak powstawaÅ‚y te gleby. Może coÅ› Pan o tym wie?
Nie do koÅ„ca można powiedzieć, że czarnoziemy powstawaÅ‚y w miejscach bogatych w wÄ™giel – to warunki klimatyczno-glebowe sprawiÅ‚y, że gleby te posiadajÄ… dużą zawartość wÄ™gla organicznego. Gleby brunatne powstaÅ‚y głównie „pod” lasami liÅ›ciastymi. Brunatna zgnilizna nie ma jakiegoÅ› zauważalnego wpÅ‚ywu na procesy glebotwórcze.
To może nie najbardziej naukowe źródło, ale w dość przystępny sposób opisuje jak powstały gleby brunatne:
http://www.sciaga.pl/tekst/60206-61-gleby_brunatnoziemne_brunatne_wlasciwe